2022-180: Meten is weten: een pilotstudie naar de inzet van wearables ter ondersteuning van agressieregulatietherapie
Doelgroep
Cliënten in de ambulante forensische zorg.
Wearables en agressieregulatie
Vanuit onderzoek en de klinische praktijk is toenemende behoefte aan inzicht in of, hoe en waarom wearables met biofeedback waarde toevoegen voor de behandeling van reactieve agressie in de forensische zorg. Wearables brengen fysiologische variabelen zoals hartslag en huidgeleiding in kaart. Onderzoek laat zien dat deze fysiologische waarden samenhangen met negatieve emoties zoals stress en agressie. Zo blijkt uit een onderzoek onder tbs-patiënten dat 20 minuten voorafgaand aan een agressieve uitbarsting al veranderingen zichtbaar zijn in hartslag en huidgeleiding. Een concrete implicatie voor de behandelpraktijk is dat wearables patiënten kunnen helpen om tijdig te herkennen wanneer spanning oploopt (‘interoceptief bewustzijn’), waardoor copingvaardigheden tijdig ingezet kunnen worden. Dit geeft inzicht in factoren die tot stress en agressie leiden en verbetert zelfcontrole en emotieregulatie, leidend tot een afname van agressie. Wearables bieden patiënten nieuwe manieren om hun agressieregulatie te verbeteren zonder gesproken of geschreven taal, wat de behoefte naar meer ervaringsgerichte technologieën vervult. Zo kunnen wearables iets nieuws toevoegen aan bestaande behandelingen zoals ARopMaat. Een voordeel van wearables is dat zij continue feedback geven en de hele dag gedragen kunnen worden, waarmee het accent van de behandeling verschoven wordt van episodische behandeling naar langdurende en continue ondersteuning, ook in de thuissituatie bij ambulante behandelingen. Er is echter nog weinig bekend over hoe wearables geïntegreerd kunnen worden in agressieregulatie-behandelingen en wat dit oplevert voor patiënten. Met dit project werd antwoord gezocht op meerdere onderzoeksvragen:
- Welke wearables zijn geschikt voor inzet in de ambulante forensische ggz?
- Wat zijn voordelen, nadelen en verbeterpunten van de inzet van wearables binnen ARopMaat, volgens patiënten en behandelaren?
- Hoe kunnen wearables geïntegreerd worden in groeps- en individuele ARopMaat behandelingen?
- Wat zijn potentiële werkingsmechanismen van wearables voor de behandeling van agressie?
Het voornaamste doel van dit project was het ontwikkelen van concrete handvatten om de integratie van wearables in de forensische (ambulante) zorg te ondersteunen. Hierbij werd aandacht besteed aan de inzet van wearables die gebruiksvriendelijk, goedkoop en makkelijk inzetbaar zijn om zo optimaal impact te kunnen maken.
Resultaten
Alhoewel er op basis van de gehanteerde onderzoeksopzetten geen causale conclusies getrokken kunnen worden, laat dit onderzoek zien dat wearables voor sommige patiënten wel, maar voor sommigen niet bijdragen aan interoceptief bewustzijn. Een verklaring hiervoor is dat wearables vooral helpend zijn voor patiënten met enig probleeminzicht en behandelmotivatie. Een aandachtspunt is de integratie van wearables in behandelingen, waarbij verwachtingsmanagement en regelmatig bespreken van de data van belang zijn. Verder implementatie- en effectiviteitsonderzoek is noodzakelijk om wearables goed in te bedden in de behandeling en organisaties. Behandelaren moeten beter ondersteund worden bij de inzet van wearables om diens potentie optimaal te kunnen benutten.
Uitvoerende partij
Transfore & Fivoor in samenwerking met Universiteit Twente.