2023-206: Ondersteuning bij cultuurverandering: een reflectiemethode voor forensische zorgprofessionals

Doelgroep

Professionals in de forensische zorg

Socratisch dialoog

Forensische High & Intensive Care (FHIC) is een kwaliteitsverbetering in de forensische zorg en beoogt een verandering van een beheersmatige manier van werken naar herstel-, en persoonsgerichte zorg. Het werken vanuit contact, het op en afschalen van zorg en de inzet van best-practices dienen bij te dragen aan minder repressie en dwangtoepassingen. Huidige forensische zorgorganisaties met een FHIC-afdeling ervaren positieve veranderingen, en een afname van dwangtoepassingen, incidenten en verzuim.

FHIC kan gezien worden als een systeemtransitie in de forensische psychiatrie en dit vraagt om verandering op drie niveaus: 1) de cultuur met vaak breed gedeelde waarden en normen die het denken structureren, 2) de werkwijzen die het handelen aansturen, 3) de structuur die de werkwijzen en cultuur organisatorisch bestendigd. Veranderingen in werkwijzen (bijvoorbeeld structurele evaluatie na dwangtoepassingen) en structuur (zoals een verbouwing) zijn vrij concreet en tastbaar, dit maakt dan ook dat hier de afgelopen jaren veel aandacht naar uitgegaan is. Echter hoe zorg je voor een succesvolle verandering in de manier van denken van medewerkers? Kortom, hoe zorg je voor een verandering in cultuur?

Een team kan middels socratisch dialoog gezamenlijk reflecteren op vooronderstellingen en op het denken als zorgprofessional en team; wat denk je, hoe denk je en waar baseer je dit op. De dialoog stimuleert de ontwikkeling van zorgprofessionals morele competenties, vakmanschap en teamwerk, wat ten grondslag ligt aan de vorming van (nieuwe) gedeelde waarden in een team. Vanuit de behoefte van FHIC-zorgprofessionals aan ondersteuning bij cultuurverandering, is in een verkennend onderzoek deze vorm van ethiekondersteuning omgevormd tot een reflectiemethode. Middels deze reflectiemethode voeren teams laagdrempelig een socratisch dialoog over een centrale waarde. De eerste ervaringen van FHIC-zorgprofessionals met de reflectiemethode waren positief. Het doel van het project is de doorontwikkeling van de reflectiemethode, en onderzoek naar de acceptatie, geschiktheid, haalbaarheid, implementatie en de ervaren opbrengst.

Uitvoerende partij

Amsterdam UMC in samenwerking met het EFP en zes forensische zorginstellingen. Het gaat hierbij om de FHIC-afdeling vanuit Trajectum, FPA de Boog (GGNet), FPA de Woenselse Poort (GGzE), FPK Assen (GGZ Drenthe), de FPC de Rooyse Wissel en PPC Zwolle.