2022-183: Neuropredictie in de forensische zorg: Een kwalitatieve analyse van ethische en juridische dilemma’s en co-creatie van handreikingen voor de praktijk

Doelgroep

Geïnteresseerden binnen de gehele forensische zorg.

Neuropredictie in de forensische zorg

Antisociaal gedrag wordt door sommigen gezien als een neuro-ontwikkelingsstoornis (Goozen e.a., 2022). In het onderzoekslab van de projectleider, Josanne van Dongen, aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, wordt onderzoek gedaan naar Sociale, Affectieve, Forensische en Elektrofysiologische mechanismen die een veiliger samenleving kunnen bevorderen, i.e. het SAFER Lab. Een van de doelen van dit onderzoek is vaststellen of neurobiologische kenmerken, en dan met name elektrofysiologische maten zoals elektro-encefalografie (EEG), kunnen bijdragen aan een betere voorspelling van (recidive van) geweld – veelal aangeduid als “neuropredictie” (Morse, 2015; Tortora e.a., 2020). Neuropredictie kan van groot belang zijn voor de forensische praktijk, waarin het inschatten van recidiverisico’s een cruciale rol speelt, maar waar veelgebruikte risicotaxatie-instrumenten verre van perfect blijken. Hierdoor is er een behoefte ontstaan aan meer en betere data voor deze inschattingen (Douglas et al. 2017). Recente wetenschappelijke studies bevestigen voorzichtig de mogelijke waarde van de neurobiologische informatie in dit verband (Aharoni e.a. 2013; Delfin e.a. 2019; Kiehl e.a. 2018; Zijlmans e.a. 2021; Allen et al. 2022).

Tegelijkertijd roept de inzet van neurotechnologie in het strafrecht ook juridische en ethische vragen op, zoals over de autonomie, mentale privacy, vrijheid van gedachten en mentale integriteit van de forensische client die wordt onderworpen aan neurotechnologie (Nadelhoffer, 2012; Meynen 2020; Ligthart 2022; Nieuwsuur; van der Grift, 2022). Het zijn precies dit soort juridisch-ethische vragen die het voorgestelde project beoogt in kaart te brengen. Door gebruik te maken van een transdisciplinaire benadering, kwalitatief onderzoek en co-creatie, wordt een rapport opgemaakt, inclusief handreikingen voor een verantwoord gebruik van neuropredictie in onderzoek en de forensische praktijk.

Uitvoerende partij

Erasmus Universiteit Rotterdam in samenwerking met Universiteit van Tilburg, NIFP, Amsterdam UMC, PPC/PI Vught, Fivoor en Expertisecentrum Ervaringsdeskundigheid.

Dit betreft een gericht uitgezette call. Lees de procedure voor gerichte calls hier.