Technologie in de fggz: crossing borders

Elke week laten we de ontwikkelaar(s) aan het woord die wat vertellen over hun afgeronde KFZ-product, met de week aan het woord Hanneke Kip

Wat is je functie en met welk vakgebied/ onderzoek hou je je bezig? 

Ik ben sinds juli 2016 bezig met mijn promotieonderzoek bij de vakgroep Psychology, Health & Technology van de Universiteit Twente en bij Transfore. Mijn onderzoek richt zich op de ontwikkeling, implementatie en evaluatie van eHealth technologieën in de forensische zorg. In mijn onderzoek probeer ik door middel van meerdere onderzoeksmethoden technologie te onderzoeken wat de toegevoegde waarde is van technologie voor de forensische zorg. Hierbij besteed ik aandacht aan de technologie zelf, de eindgebruikers, en de bredere context waar de technologie gebruikt wordt: ik probeer perspectieven met elkaar te combineren en een ‘holistische’ visie te hanteren. Ik hou me onder andere bezig met het ‘participatory’ ontwikkelproces van een virtual reality toepassing voor de forensische zorg, waarin patiënten en behandelaren actief worden betrokken. Dit doen we aan de hand van de CeHRes Roadmap: een framework voor eHealth ontwikkeling. Daarnaast heb ik onder andere onderzoek gedaan naar de implementatie van Minddistrict door middel van log data en interviews, en ben ik bezig met evaluatieonderzoek naar een zelfcontrole-app. Ook ben ik erg geïnteresseerd in het in kaart brengen van de toegevoegde waarde van technologie voor de forensische zorg in het algemeen, en wat er nodig is om dit te bereiken. Om dit alles te bereiken integreer ik onderzoek en praktijk.

Wat houdt je KFZ-project in?  

Ons project is een samenwerking tussen Transfore, Universiteit Twente, GGZ Noord-Holland Noord, Tilburg University en GGzE. In het project zijn we gezamenlijk op zoek gegaan naar veelbelovende richtingen van technologie voor de forensische zorg waar we de komende jaren tijd, geld en moeite in kunnen investeren. Vanuit onderzoek en de praktijk weten we namelijk dat technologie veel voordelen voor de behandeling van forensische patiënten kan hebben. Zo kan virtual reality ingezet worden om te oefenen met bepaald gedrag om patiënten te helpen beter om te gaan met lastige situaties. Ook kunnen online modules gebruikt worden om patiënten zelfstandig te laten werken aan onderdelen van hun behandeling. Daarnaast kunnen mobiele apps gebruikt worden om informatie over de patiënt te verzamelen, bijvoorbeeld door vragen te stellen gedurende hun verlof of zelfs door middel van ‘wearables’ die hartslag meten. Op basis van deze data kunnen op het juiste moment ondersteunende berichtjes gestuurd worden. Ondanks vele mogelijke voordelen, blijft het gebruik in de praktijk achter op de verwachtingen. In deze call hebben we daarom drie dingen gedaan. Ten eerste hebben we de huidige stand van zaken van technologie in de forensische zorg in kaart gebracht om een overzicht te geven. Ten tweede hebben we gezocht naar de voordelen en beperkingen van verschillende typen technologieën. Ten derde hebben we aanbevelingen om deze voordelen te behalen en beperkingen te overkomen in kaart gebracht. Deze doelen hebben we bereikt door meerdere methoden met elkaar te combineren. We hebben een systematisch literatuuronderzoek uitgevoerd waarin we 60 wetenschappelijke artikelen hebben geanalyseerd. Ook zijn interviews gehouden met 21 behandelaren, patiënten en andere ‘stakeholders’ zoals managers en onderzoekers. Daarnaast hebben we een online vragenlijst uitgezet waaraan 118 personen met kennis over de forensische zorg deel hebben genomen. We hebben een synthese gemaakt van al deze informatie, en dat heeft geleid tot een uitgebreid rapport dat te vinden is op de site van het KFZ.

Wat is het resultaat en wat kan het veld met dit onderzoek? (eventueel: is er een vervolg onderzoek?) 

Naast dat dit rapport een goed overzicht biedt van de huidige stand van zaken, heeft het ook geleid tot 10 concrete aanbevelingen voor het forensische veld:

1. Leid de ‘behandelaar van de toekomst’ op: in vaardigheden, brede kennis en attitude t.a.v. technologie, maar ook enthousiasme.
2. Zet in op flexibele en personaliseerbare technologie met bijbehorende protocollen die ingezet kunnen worden bij een breed scala aan patiënten en behandelaren.
3. Creëer een gezamenlijke visie op wat moet veranderen in de organisatie van forensische zorg om technologie beter te integreren.
4. Betrek de patiënt in het samenstellen van een blended behandeling: maak meer gebruik van shared decision making.
5. Faciliteer het delen van producten en kennis tussen instellingen.
6. Investeer in goede participatory ontwikkelingsprocessen (co-creatie) met behandelaren, patiënten en andere stakeholders.
7. Besteed meer geld en tijd aan implementatie en deel kennis over implementatieprocessen.
8. Voer meer evaluatieonderzoek uit waarin meerdere methoden worden gebruikt.
9. Maak goede afspraken over de doorlopende inzet van technologie in verschillende typen zorg en instellingen.
10. Zet in op technologieën waarvan behandelaren en patiënten de toegevoegde waarde van inzien, bijvoorbeeld virtual reality, mobiele apps, serious games of wearables.

Belangrijke conclusies waren dat er meer samenwerking en kennisuitwisseling nodig is omdat er nu nog te veel ‘eilandjes’ zijn: kennis is gefragmenteerd. Ook moet meer nadruk komen te liggen op verbetering van bestaande eHealth technologieën in plaats van het blijven ontwikkelen van nieuwe technologieën. Verder moet meer aandacht besteed moet worden aan langdurige implementatie van technologie. Daarnaast is er behoefte aan grondig evaluatieonderzoek waarin er aandacht is voor het functioneren van de technologie, de impact op de patiënt en de behandelaar, en de invloed op de organisatie van de forensische zorg. Ten slotte moet de toegevoegde waarde van een technologie altijd centraal staan: met welk doel wordt een technologie ingezet, wat moet het opleveren voor patiënt, behandelaar en organisatie? Hiervoor is samenwerking tussen verschillende instellingen, behandelaren, management, patiënten, softwareontwikkelaars en onderzoekers nodig: crossing borders.

Op basis van deze uitkomsten lopen momenteel enkele projecten waarin bestaande technologieën verder worden doorontwikkeld, geïmplementeerd en geëvalueerd. Daarnaast zijn er enkele concrete suggesties voor vervolg-calls gedaan die eveneens te vinden zijn op de website van het KFZ.